Bệnh cầu trùng ở gà là một trong những bệnh ký sinh trùng nguy hiểm và phổ biến nhất trong chăn nuôi gia cầm, đặc biệt ở gà con, gà thịt nuôi nền và các mô hình chăn nuôi mật độ cao. Bệnh không chỉ gây thiệt hại lớn về kinh tế do tỷ lệ chết cao, mà còn làm gà chậm lớn, giảm khả năng hấp thu thức ăn và dễ mắc các bệnh kế phát khác.
Khi gà xuất hiện các biểu hiện như ủ rũ, sã cánh, xù lông, ăn kém, tiêu chảy nặng, phân có lẫn máu hoặc màu nâu đỏ như đất, khả năng rất cao đàn gà đã nhiễm cầu trùng. Đối với bệnh này, việc điều trị cần sử dụng thuốc đặc hiệu diệt cầu trùng, tuyệt đối không lạm dụng kháng sinh vì không mang lại hiệu quả, thậm chí còn khiến bệnh kéo dài và tái phát nhiều lần.
Nguyên nhân gây bệnh cầu trùng ở gà
Tác nhân gây bệnh cầu trùng là các loài ký sinh trùng đơn bào thuộc giống Eimeria, ký sinh chủ yếu trong đường ruột của gà. Noãn nang cầu trùng được thải ra ngoài theo phân và có khả năng tồn tại rất lâu trong môi trường, đặc biệt là điều kiện ẩm ướt, nền chuồng bẩn, độn lót không được thay thường xuyên.
Khi gà khỏe mạnh mổ phải thức ăn, nước uống hoặc chất độn chuồng có chứa noãn nang, mầm bệnh sẽ xâm nhập vào cơ thể, phá hủy niêm mạc ruột, gây xuất huyết, rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng. Đây cũng là lý do khiến bệnh cầu trùng có tốc độ lây lan rất nhanh trong đàn, nhất là khi không kiểm soát tốt vệ sinh chuồng trại.
Những người quan tâm SV388 chia sẻ: Phân của gà mắc bệnh chứa lượng lớn mầm bệnh, nếu không được thu gom và xử lý đúng cách sẽ trở thành nguồn lây nhiễm dai dẳng. Vì vậy, việc quản lý chất thải, giữ nền chuồng khô ráo, thông thoáng đóng vai trò then chốt trong phòng bệnh cầu trùng.
Phác đồ điều trị bệnh cầu trùng ở gà
Trong thực tế chăn nuôi, cầu trùng là loại ký sinh trùng rất dễ sinh hiện tượng kháng thuốc nếu sử dụng một loại thuốc kéo dài hoặc dùng không đúng liều. Do đó, khi điều trị cần tuân thủ đúng phác đồ, đủ liều, đủ ngày và linh hoạt thay đổi hoạt chất khi cần thiết.
Xử lý môi trường chăn nuôi
- Kiểm tra chất độn chuồng hằng ngày, thay ngay khi thấy ẩm ướt, bết dính hoặc có mùi hôi.
- Giữ chuồng nuôi luôn khô ráo, thông thoáng, tránh gió lùa và hạn chế độ ẩm cao.
- Định kỳ sát trùng chuồng trại, máng ăn, máng uống và khu vực xung quanh bằng các biện pháp tẩy uế phù hợp.
- Có thể cho gà uống nước tỏi như một biện pháp hỗ trợ tự nhiên: giã nhuyễn 100g tỏi pha với 10 lít nước cho uống trong ngày; phần bã trộn vào thức ăn theo khẩu phần.
Sử dụng thuốc điều trị cầu trùng
Những người đăng ký SV388 cho biết: Hiện nay có nhiều hoạt chất đặc hiệu điều trị cầu trùng cho hiệu quả cao nếu sử dụng đúng cách. Người chăn nuôi có thể lựa chọn một trong các nhóm thuốc sau:
- Diclacoc
- Sacoc
- Anticoc
- Các chế phẩm chứa Toltrazuril
Thuốc có thể pha vào nước uống hoặc trộn vào thức ăn, sử dụng liên tục từ 5–7 ngày, tuyệt đối không ngắt quãng giữa chừng. Trong thời gian điều trị, cần theo dõi sát tình trạng đàn gà để điều chỉnh kịp thời.
Song song với thuốc diệt cầu trùng, nên bổ sung các sản phẩm trợ lực như điện giải, vitamin tổng hợp nhằm giúp gà phục hồi nhanh, giảm tỷ lệ chết và hạn chế biến chứng.
- Có thể sử dụng các thuốc chứa hoạt chất Amprolium hoặc các dạng phối trộn tương đương.
- Trường hợp dùng Esb3: cho uống 3 lần/ngày (sáng – trưa – tối) liên tục trong 3 ngày, liều 1g/lần.
- Khi gà tiêu chảy nặng, mất nước, xuất huyết ruột cần bổ sung điện giải, vitamin C, vitamin K để cầm máu và hồi phục.
- Bổ sung thêm các chế phẩm B-complex hoặc gluco để trợ sức.
Ngoài ra, nên cho gà tiếp xúc với ánh nắng buổi sáng từ 9–10 giờ để tăng tổng hợp vitamin D, hỗ trợ phát triển xương, cơ và nâng cao sức đề kháng tự nhiên.
Câu hỏi thường gặp
Hỏi: Đàn gà 500 con xuất hiện tiêu chảy, phân màu đỏ nâu như đất. Nguyên nhân và cách khắc phục?
Trả lời: Đây là biểu hiện điển hình của bệnh cầu trùng thể ruột. Cần:
- Dùng thuốc chứa Sulfadimezin, Amprolium hoặc Toltrazuril: 3 ngày đầu liều 1g/lít nước, 3 ngày tiếp theo 1g/2 lít.
- Bổ sung thuốc trợ sức, điện giải, vitamin tổng hợp.
- Giữ nền chuồng khô, sạch, thay độn lót ngay khi ẩm ướt.
Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và quản lý tốt môi trường chăn nuôi là chìa khóa giúp kiểm soát hiệu quả bệnh cầu trùng ở gà. Chủ động phòng bệnh luôn mang lại hiệu quả kinh tế cao và bền vững hơn so với xử lý khi dịch đã bùng phát.
